By:
Kara David
Isa na yata sa pinakamalaking problemang kinakaharap ng
gobyerno ng Pilipinas ay ang talamak na pagnanakaw sa mga pampublikong at
pribadong pamilihan. Ang tinuturong dahilan, KAHIRAPAN. Kung hindi lang daw
mahirap ang buhay, hindi naman daw dadami ang mga SHOPLIFTER. Sa mga mayayamang
banda, CANADA, bilang halimbawa, isa sa pinaglalaanan ng pondo ng kanilang
gobyerno ay ang mga taong walang hanapbuhay. Dito, regular na kumakain ang mga
“tambay”. Ang resulta, mababang naitatalang kaso ng krimen lalong-lalo na ang
pagnanakaw. Kung kaya’t sa isyung napapanahon---ang PORK BARREL SCAM, perang
sana ay napapakinabangan ng Pilipinas. Kung tutuusin hindi lamang ang talamak
na pagnanakaw ang problema ng mga Pilipino. And seguridad ng buday, kalusugan,
pag-aaral at iba pang bagay na mangangalaga sa karapatang ng mga Pilipino na
mabuhay ng matiwasay. Ngunit, taliwas ito sa nangyayari. Ang mga karapatang
nakasaad sa Article III ng Konstitusyon ng Pilipinas, mismong ang mga taong
nakaupo sa gobyerno ang bumabali ng mga ito. Ang linyang “No person shall be
deprived of life, liberty or property…” ng Section 1 ng Bill of Rights ay tila
isang linya na walang buhay.
Sa nakaraang paglabas ni Benhur Luy, ang tinuturing na
Whistle Blower ng Pork Barrel Scam at isa sa mga umanoy katiwala ng utak ng
scam na ito na si Janet Lim-Napoles, nagulantang ang buong bansa sa kaniyang
mga isiniwalat at kung paano napupunta sa kamay ni Napoles ang bilyun-bilyong
halaga n asana ay napapakinabangan lalong-lalo na ng mga mahihirap. Sa mga
ipinakitang mga ebidensiya (bagamat hindi lahat ay inilabas agad), at ayon sa
detalyadong pagsasalaysay ni Benhur Luy “Kapag
nawithdraw na naming sa bangko. Iuuwi naming sa bahay ni Madam (Janet Napoles).
Kapag hindi kasya sa kaiyang Vault, ilalagay naming sa kama/higaan niya at
kapag hindi parin kasya, sa Bath tub sa Comfort Room ni Madam.”
Agad tumimo sa
aking isipan na habang ang mga Pilipino’y unti-unting namamatay sa gutom, ang
mga taong pinagkakatiwalaan natin ay nakahiga at lumalangoy sap era. Literal na
nananamnam ang lutong ng korapsyon.
Sa panahong inakala kong tayo ang may hawak at kasalanan
kung bakit hindi natin makamit ang katiwasayang sa buhay, heto pala silang mga
nakaupo, hawak-hawak ang pera ng bayan at nilulustay.
BUOD NG KWENTO:
Ang dokyumentaryong ito ay binubuo ng iba’t-ibang kwento
ng iba’t-bang tao.
Si Mang Jun, ay nakulong sa salang pagnanakaw ng isang
lata ng Luncheon Meat. Si Mang Jun ay may katandaan na din, ang edad, hindi
nabanggit. Ayon sakanya, hirap daw siyang humanap ng trabaho. Unang-una ay
dahil sa katandaan at pangalawa, dahil wala siyang natapos. Nung mga panahon na
iyon, bago niya naisipang magnakaw, ay wala talaga silang maihahain. Hirap na
hirap sila kung paano mairaraos ang bawat araw. Naisipan niyang pumasok sa
isang grocery at mag-shoplift. Ngunit sa kasamaang palad, nahuli siyang
nagnanakaw at nakulong. Sa kabutihang palad naman, lumaya din si Mang Jun. “Kung may pera lang ako, hindi sana ako
nagnakaw.” wika niya. Sa ngayon, ay ginagawa parin niya ang pagnanakaw sa
mga pamilihan. Dalawang beses na siyang umanoy nakulong dahil sa gawaing ito sa
mga groceries.
Ayon sa mga shopping malls at mga shops sa loob nito,
umaabot sa 90,000php ang nawawala sa kanila sa loob ng isang buwan dahil sa mga
shoplifters. Kung susumahin, aabot sa 1,080,000 ang nawawalang halaga sakanila
sa loob ng isang taon. Kung kaya’t marami na sa mga pamilihan ang nagdadagdag
ng mga sekretong sekyu at mga CCTV Cameras upang higit na mapahigpit ang
pagbabantay at mabawasan ang halaga ng perang nawawala sakanila.
Ang susunod na kwento ay tungkol kay Nanay Perlie, isang
propesyonal sa pagnanakaw. Oo, kahit ang pagnanakaw ay itinuturing na isang
propesyon ayon sa kaniya. Ayon kay Nanay Perlie, kung kaya’t hindi siya
nahuhuli ay dahil may “look-out” siya, si Aling Thess. Si Aling Thess ang
nagsisilbing taga-bantay kung may sekyu o taong maaaring makakita sa ginagawa
ng isa pal ang kaugnayan ng dalawa ay di malinaw at hindi nasabi. “Kahirapan ang nag-udyok sa amin upang gawin
ito.” Wika ni Nanay Perlie. Isiniwalat din niya kung anu-anong mga produkto
ang madalas niyang nakawin. “Madalas
S-26, yung gatas na mamahalin. Candies para sa mga anak ko. Kapag meron na yan
pati mga delata at mga tinapay, uuwi na ako.” –Nanay Perlie. Ang
nakakagulat, labing-limang taon na itong propesyon ni Nanay Perlie at minana na
mismo ng kaniyang mga anak. Ang mismong anak ni Nanay ang nagdetalye kung paano
nila isinasagawa ang pagnanakaw at ang paraan kung bakit hindi sila nahuhuli.
Dalawa lamang ang paraan nila sa pagnanakaw. Una, ang tinatawag nilang MDA. Sa
paraang ito ay palda ang suot ila at iipitin ang anumang produkto sa mga hita
at lalakad na hindi nahahalata ng sinuman ang inilagay sa ilalim ng palda.
Pangalawa, ang STIR. Dito, makkipgsabayang sila sa dami ng mga mamimili upang
hindi mapansin at doon kukuha ng pagkakataon upang manakaw ang mga kursunadang
produkto.
Sa panayam sakanila, Nanay Perlie at Aling Thess.
Nabanggit nilang pati mga computer o mga bahagi nito ay ninanakaw nila ngunit
iyon daw ang pinakamahirap sa lahat. May pagkakataon pang 12 na laptops ang
nakulimbat ng grupo nila at nang mabenta ay tig 42,000 pesos silang lahat. “Minsan nagdu-Duty-free kami.” –Aling
Thess. Si Aling Thess ay tatlong beses nang nakulong. “Hindi ba kayo natatakot makulong?” –Kara David. “Natatakot din minsan. Pero kailangan para
mabuhay.” –Aling Thess.
Ang mga tulad ni Aling Thess at Nanay Perlie ay ilan lang
sa maraming shoplifters sa Pilipinas.
ARAL:
Maaaring isa ako sa mga taong mapanghusga sa lipunang
ito, ngunit aking napagtanto na ang kahirapan ang naguudyok upang gumawa ng
mali ang mga kapwa ko Pilipino. Sa panahong inaaka kong tayo ang mali sa bawat
desisyon sa buhay, ang gobyerno pala ang hadlang sa pangarap nating buhay na
matiwasay. Ang mga tulad nila Mang Jun, Nanay Perlie, at Aling Thess ay ilan
lamang sa mga sumasalamin sa tunay ng kalagayan ng ating bansa. Hindi nila ibig
gumawa ng masama. Sa bawat ginagawa ay may mga dahilang nakakubli. Kung ang
gobyerno ay tapat at totoo sa pinamumunuan, malamang, ang buhay natin ay sagana
at puno ng pagmamahalan---susi sa kaunlarang hindi masolusyunan sa loob ng
maraming panahon.
